به گزارش روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان گیلان، ولی جهانی افزود: در زمان حاضر باستان‌شناسان به همراه دیگر متخصصان، طی سلسله پژوهش‌هایی در حریم منظر شهر تاریخی ماسوله به منظور درج در پرونده ثبت جهانی، به شواهد جدیدی از فعالیت‌های صنعتی مربوط به دوران میانی اسلامی دست یافته‌اند.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان گیلان اظهار کرد: طی کاوش‌های باستان‌شناختی در محوطه سیاپسیه ماسوله که به سرپرستی بهزاد علی‌طالش در جریان است؛ شواهد جدید و مهمی از صنعت فلزگری و ذوب آهن و کوره‌های مرتبط با آن یافت شده که می‌تواند فصل جدیدی در شناخت تعاملات اجتماعی منطقه‌ای و بین منطقه‌ای باشد.
او با تاکید بر اهمیت این نویافته و ارتباط آن با تحلیل الگوی استقرار و اقتصاد معیشتی منطقه، تصریح کرد: این یافته می‌تواند در تحلیل تغییرات درون منطقه‌ای دیگر مناطق همجوار موثر باشد.
جهانی گفت: فلز آهن یک ماده استراتژیک در دوره باستان بوده که تولید و یا در اختیار داشتن آن می‌توانسته برای هر منطقه و یا حکومتی تولید قدرت و رفاه اجتماعی کند و به عنوان عاملی تعیین کننده در تعاملات اجتماعی و سیاسی آن دوران محسوب می‌شده است.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان گیلان، هدف اصلی از این پژوهش‌ها را کشف شواهد فعالیت‌های فلزگری و ذوب آهن و تولید فولاد در دوران اسلامی دانست و افزود: این موضوع می‌تواند منجر به شناخت ماسوله به مثابه یک منطقه صنعتی فلزگری مهم در جهان شود و برای تکمیل و پذیرش پرونده ثبت جهانی ماسوله بسیار حائز اهمیت است.
او گفت: بنا بر مدارک و اسناد تاریخی در زمان فتحعلی شاه قاجار ماسوله زیر نظر قورخانه(زرادخانه) حکومتی اداره می‌شد و وظیفه تامین گلوله‌های توپ آنها را بر عهده داشت.
جهانی گفت: حجم وسیع شواهد فلزگری در منطقه نشان از اضافه تولید و مازاد بر نیاز منطقه دارد که هم اکنون نحوه و وسعت این تعاملات توسط روش‌های آزمایشگاهی و مقایسه‌ای توسط متخصصان در حال مطالعه است.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان یادآور شد: کاوش‌های باستان شناسی منظر فرهنگی ماسوله در راستای تکمیل مطالعات پرونده ثبت جهانی این اثر در حال انجام است.

ماسوله در ۲۵ کیلومتری جنوب غربی شهرستان فومن در کنار رودخانه های جاری بر پهنه صخره سنگ ها، شالی و باغ های چای و معماری پلکانی گِلین منحصر به فرد در دل کوهستان همراه با پنجره‌های چوبی و گلدان‌های شمعدانی رنگینش، سال ۱۳۵۴ با شماره ۱۰۹۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید و ثبت جهانی آن از سال ۱۳۹۰ در دستور کار قرار گرفت.

شهرک تاریخی ماسوله سال ۲۰۰۷ در میراث تاریخی یونسکو به طور موقت ثبت شد تا مسیر هرگونه تغییر و آسیب به آن بسته شود.در گذر سال‌ها این شهر رفت و آمد مدیران، کارشناسان بین‌المللی، ملی و استانی بسیاری را به خود دید که بررسی‌ها و گزارش‌های متعددی را از این قطعه تاریخی به همراه داشت.
همچنان پرونده جهانی شدن ماسوله اندر خم یونسکو باقی مانده بود تا اینکه آبان ۱۴۰۰ ماسوله عنوان شهر کامل از نگاه ارزیابان بین المللی را از آن خود کرد که به اعتقاد کارشناسان گامی مهم در مسیر ثبت جهانی آن محسوب می‌شد و ارزیاب یونسکو سرانجام پس از گذشت ۱۱ سال از آغاز فرایند ثبت جهانی منظر فرهنگی ماسوله، ششم مهر ۱۴۰۱ وارد این شهر تاریخی شد و فرآیند اولیه ثبت جهانی ماسوله را آغاز کرد و قرار شد نتیجه شهریور ۱۴۰۲ در چهل و پنجمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو اعلام شود.
۲۶ شهریور (۱۷ سپتامبر ۲۰۲۳)، چهل‌ و پنجمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو (UNESCO) برگزار شد و خبر ثبت جهانی کاروانسرای تی تی گیلان در قالب پرونده کاروانسراهای ایران به همراه ۵۳ کاروانسرای تاریخی کشور بررسی و با تصویب اعضای کمیته به عنوان بیست و هفتمین میراث فرهنگی ملموس ایران در فهرست جهانی یونسکو ثبت شد اما از ثبت جهانی ماسوله خبری نشد.
فرصت ثبت جهانی شهرک تاریخی ماسوله از سوی یونسکو باقی ماند لذا، برای مردم این سرزمین شوق جهانی شدن کاروانسرای ۶۰۰ ساله با ثبت جهانی شهر تاریخی پلکانی‌شان تمام می‌شود.
سیاپسیه در ارتفاع ۲۵۰۰ متری کوه‌های جنوبی ماسوله استان گیلان و در منطقه‌ای سخت گذر و برف‌گیر واقع شده است.
ماه گذشته نیز در بررسی‌های جدید باستان شناسی شواهدی ارزشمند از صنعتگری ذوب آهن اسفنجی ( ماده‌ای است که از احیای سنگ‌آهن بدون ذوب کردن به دست می‌آید) در دوره پارتی در شهر تاریخی ماسوله کشف شده بود.